4. PALLIATIEVE ZORG
Samen met de client en het behandelteam meer gaan richten op comfort en ACP.
Markering van de start van de palliatieve fase.
De fase wanneer curatieve zorg overgaat in palliatieve zorg is niet precies aan te geven. De ziekte van Parkinson speelt vaak jaren. In de palliatieve fase richt de zorg op comfort en worden voor- en nadelen in het licht daarvan tegen elkaar afgewogen. Dit in tegenstelling tot de behandeling, waarvan de belasting en bijwerkingen noodzakelijkerwijs worden geaccepteerd.
Gedurende de progressie van de aandoening komen vermoedelijke de meeste patiënten te overlijden als gevolg van een pneumonie. Er is weinig literatuur over de terminale fase van de ziekte van Parkinson en het aangewezen beleid in deze fase.
Neurologen die gespecialiseerd zijn in de behandeling van Parkinson zijn in de terminale fase van de ziekte zelden betrokken en bereikbaar voor advies voor een thuis of in een zorginstelling verblijvende patiënt.
Symptomen in de palliatieve fasen zijn:
Slikproblemen, spierpijn, dystonieën, centrale pijn, acathisie (innerlijke onrust), toenemende stijfheid, rigiditeit, misselijkheid, benauwdheid, mictieklachten en vaker vallen, angst, delier, nachtmerries (REM slaapprobleem).
Tijdens de achteruitgang bij de Parkinson client biedt het kwaliteitskader palliatieve zorg ondersteuning. En specifiek de richtlijn palliatieve zorg bij Parkinson.
Bronnen en meer achtergrondinformatie
Nurse Academy. Palliatieve zorg bij de ziekte van Parkinson [Internet]. [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://www.nurseacademy.nl/leermodules/leermodules_artikel/t/palliatieve_zorg_bij_de_ziekte_van_parkinson
ParkinsonNet. Verpleegkundige zorg bij de ziekte van Parkinson [Internet]. 2019 [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://www.parkinsonnet.nl/app/uploads/2019/11/11303_bk_verpleegkzorg_parkinson_12.pdf
ParkinsonNet. Multidisciplinaire richtlijn Parkinson [Internet]. 2019 [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://www.parkinsonnet.nl/app/uploads/2019/11/multidisciplin_rl_parkinson_final_version.pdf
Holos Bulletin. Terminale zorg bij Parkinson: een leidraad [Internet]. 2019 [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://holosbulletin.nl/2019/05/17/terminale-zorg-bij-parkinson-een-leidraad/
ParkinsonNet [Internet]. [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://www.parkinsonnet.nl
Parkinson Vereniging [Internet]. [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://www.parkinson-vereniging.nl
Nederlands Huisartsen Genootschap. NHG-standaard Ziekte van Parkinson [Internet]. [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/ziekte-van-parkinson#volledige-tekst-richtlijnen-beleid
Oncoline. Richtlijnen Oncologie [Internet]. [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://www.oncoline.nl/
IKNL. Richtlijnen palliatieve zorg [Internet]. [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://iknl.nl/palliatieve-zorg/richtlijnen
Palliaweb. Richtlijn Parkinson [Internet]. [geraadpleegd op 18 september 2024]. Beschikbaar op: https://palliaweb.nl/richtlijnen-palliatieve-zorg/richtlijn/parkinson